Historische Doorbraak: Grote stappen vooruit in de strijd tegen huwelijkse uitbuiting

Nieuwsbrief - Historische Doorbraak: Grote stappen vooruit in de strijd tegen huwelijks uitbuiting als mensenhandel

Vandaag is een historische dag voor Femmes for Freedom en voor de meisjes en vrouwen voor wie we bestaan.Onze organisatie is ontstaan vanuit de diepe overtuiging dat elke vrouw recht heeft op vrijheid, zelfbeschikking en bescherming tegen geweld. Al jaren zetten we ons in om onzichtbaar onrecht zichtbaar te maken — en om gerechtigheid te eisen voor meisjes en vrouwen met een biculturele achtergrond. Vandaag markeert een mijlpaal in die strijd: in de Tweede Kamer zijn drie belangrijke stappen gezet richting erkenning en bescherming van vrouwen die slachtoffer zijn van mensenhandel en huwelijkse uitbuiting.Een overwinning waar we samen trots op mogen zijn.

Wat is er bereikt? 

1. Huwelijkse uitbuiting als mensenhandel

Vandaag is een historische dag voor Femmes for Freedom en voor de meisjes en vrouwen voor wie wij bestaan. Sinds 2015 strijden we voor erkenning van vrouwen die in hun eigen huwelijk of relatie worden uitgebuit, opgesloten en geïsoleerd — vaak onzichtbaar voor de buitenwereld. Onze missie is altijd geweest om dit verborgen onrecht zichtbaar te maken en te strijden voor gerechtigheid. Onze strijd werd geïnspireerd door het verdrietige leven en de dood van Yasmeen, een jonge vrouw die in Nederland als huisslaaf leefde in gedwongen isolement. Vrouwen zoals zij worden ook wel ‘verborgen vrouwen’ genoemd: opgesloten achter voordeuren, onttrokken aan het publieke oog, beroofd van hun vrijheid en waardigheid. Vandaag kunnen we met trots zeggen dat we een doorbraak hebben bereikt: dankzij het amendement van Tweede Kamerlid Ruud Verkuijlen (VVD) is huwelijkse uitbuiting nu expliciet strafbaar gesteld als een vorm van mensenhandel. Daarmee is Nederland het eerste land ter wereld dat deze vorm van uitbuiting wettelijk erkent. Deze mijlpaal betekent dat vrouwen die jarenlang in stilte hebben geleden nu eindelijk de mogelijkheid krijgen om hun situatie aan te kaarten en juridische stappen te ondernemen. Het is een cruciale stap naar een samenleving waarin vrouwenrechten niet alleen worden erkend, maar ook daadwerkelijk beschermd.

2. Uitbreiding van de strafjurisdictie voor transnationale huwelijkse uitbuiting

De motie stelde voor om transnationale huwelijkse uitbuiting strafbaar te stellen, zodat uitbuiting in het buitenland door Nederlandse daders ook vervolgd kan worden, zelfs als het slachtoffer geen Nederlands paspoort heeft en de uitbuiting buiten Nederland plaatsvond. Deze uitbreiding van de strafjurisdictie is een doorbraak, mede dankzij de vasthoudende inzet van Diederik Boomsma (NSC). De motie werd gesteund door Michiel van Nispen (SP), Ruud Verkuijlen (VVD) en Don Ceder (CU). 

Deze wetgeving zorgt ervoor dat Nederlandse daders niet langer buiten het bereik van justitie kunnen opereren en versterkt de bescherming van slachtoffers wereldwijd. 

3. De dochterregeling: een stap richting herstel van rechten voor verdwenen vrouwen

De motie van Michiel van Nispen (SP) en Diederik Boomsma (NSC) riep op tot het ontwikkelen van een dochterregeling: een juridische mogelijkheid voor vrouwen die als kind of jongvolwassene uit Nederland zijn verdwenen door uithuwelijking of gedwongen achterlating, om hun verblijfsrecht en Nederlanderschap terug te krijgen. Deze vrouwen zijn hier geboren en opgegroeid, maar werden onder dwang en vaak onder schrijnende omstandigheden jarenlang vastgehouden in het buitenland. 

De Tweede Kamer heeft met brede steun ingestemd met deze motie. Dit betekent dat de regering nu officieel de opdracht heeft om samen met deskundigen, waaronder Femmes for Freedom, te onderzoeken hoe de dochterregeling eruit kan zien en hierover snel moet rapporteren.

Hoewel de dochterregeling nog niet concreet is ingevoerd, is dit een cruciale stap vooruit. Voor het eerst erkent de overheid expliciet haar blijvende zorgplicht jegens deze groep vrouwen, ook al waren zij jarenlang uit beeld. Het legt een fundament voor rechtsherstel, voor erkenning, en voor de mogelijkheid tot terugkeer. Vrouwen die ooit werden weggestuurd, genegeerd of uitgewist uit systemen of registers, kunnen nu een weg terug vinden naar het land waar zij thuishoren. 

Dit is niet slechts een beleidsvoornemen: het is een duidelijke breuk met een verleden van bureaucratische onverschilligheid. Nederland laat hiermee zien dat het zijn mensenrechtenverplichtingen serieus neemt. Het betekent dat de overheid niet langer kan wegkijken van het onrecht dat deze vrouwen is aangedaan, en dat herstel - menselijk, juridisch en moreel - nu echt mogelijk is. 

De dochters van Nederland worden eindelijk gezien. En dat is precies waar Femmes For Freedom sinds haar oprichting voor strijdt. 

Onze mooie democratie 

Hoe bijzonder is het dat in ons land ook de stem van de meest onderdrukte meisjes en vrouwen gehoord wordt? Dankzij onze democratie krijgen zij eindelijk erkenning, bescherming en perspectief. Een speciaal dankwoord aan de Kamerleden die dit mogelijk hebben gemaakt: Michiel van Nispen (SP), Ruud Verkuijlen (VVD), Diederik Boomsma (NSC) en Don Ceder (ChristenUnie). Met jullie vasthoudendheid en overtuiging is huwelijkse uitbuiting wettelijk erkend, is transnationale mensenhandel eindelijk vastgelegd in de wet, en krijgt de dochterregeling nu een serieuze kans. Jullie inzet heeft het verschil gemaakt voor talloze vrouwen die jarenlang geen stem hadden.

Dank uit de grond van ons hart

We zijn diep dankbaar en trots dat onze jarenlange strijd nu heeft geleid tot krachtige erkenning in de wet. Een bijzondere dank gaat uit naar UN Women Nederland voor hun steun aan de dochterregeling, en naar Corinne Dettmeijer voor haar warme aanmoediging in onze inzet voor de erkenning van huwelijkse uitbuiting. Dit is niet alleen een juridische doorbraak, maar vooral een morele overwinning voor al die vrouwen die jarenlang in stilte leden, onzichtbaar bleven en vaak werden vergeten.

Onzichtbaar onrecht wordt eindelijk zichtbaar en gerechtigheid komt dichterbij.

Aan al onze vrijwilligers, stagiaires, donateurs, partners en trouwe volgers: dit is ónze gezamenlijke overwinning. Zonder jullie betrokkenheid, inzet en vertrouwen was dit niet mogelijk geweest. We vieren dit moment met jullie, en we gaan samen door. Onze strijd gaat door. Want dit is een mijlpaal, maar geen eindpunt. We blijven vechten voor de erkenning en bestrijding van alle vormen van mensenhandel, en voor een samenleving waarin elke vrouw telt, gehoord wordt en recht krijgt.

Als feministische watchdog blijven wij de uitvoering van het amendement en de aangenomen moties kritisch volgen.